Onderkoeling? Liever niet!

Doe mij maar een chocomel!

Ze voorspellen de komende week rustig herfstweer, zelfs een beetje nazomer! Heerlijk om nog even het water op te gaan…

Ik wil het daarom in deze column met jullie hebben over onderkoeling.

Hoe raak je onderkoelt?

Onderkoeling treedt snel op als je je in het water bevindt maar kan zeker ook tijdens andere buitensport activiteiten zoals vissen, surfen en zeilen! Hoe snel je afkoelt hangt o.a. af van de omgevingstemperatuur en de windsnelheid. Bijvoorbeeld als je natte kleding draagt en je bent aan land of op de boot dan koel je 20x sneller af dan dat je droge kleding aan hebt.

Met natte kleding koel je 20x sneller af dan met droge kleding!

Qua kleding kun je je het beste beschermen door thermo-ondergoed te dragen, een overlevingspak en of (ja daar is hij weer) een reddingsvest. Zorg ook dat kleding, en dat klinkt misschien gek, goed ventileert. Want transpiratie (=vocht) koelt het lichaam ook snel af.

Wanneer je zelf te water bent geraakt kun je het beste je schoenen / laarzen uitdoen. Deze zijn zwaar en maken het voor de hulpverleners makkelijker om je uit het water te halen.

Wat is onderkoeling?

Onze normale lichaamstemperatuur is ongeveer 37ºC. Onder de 35ºC spreken we van onderkoeling. Ons lichaam is een heel tof apparaat en wil de temperatuur zelf herstellen door de bloedvaatjes samen te knijpen zodat er geen warmte wordt verloren. Daardoor zien we er in eerste instantie bleek uit, rillen, hebben een snellere hartslag en ademhaling.

Als dat niet helpt gaan we trager reageren, raken gedesoriënteerd. Op het moment dat je een persoon aantreft die niet meer rilt, een zwakke pols en onregelmatige ademhaling heeft spreken we van ernstige onderkoeling!

Bij een lichaamstemperatuur onder de 30ºC kunnen er hartritme stoornissen optreden…

Wat kun je doen bij onderkoeling?

1. Verplaats een onderkoeld slachtoffer altijd horizontaal en
2. behandel het heel voorzichtig ivm de kans op hartritmestoornissen.
3. Alle slachtoffers met stoornissen in het bewustzijn zijn een reden om de hulpdiensten voor in te schakelen.

1. Bij een slachtoffer dat nog bij bewustzijn is

Deze reageert op vragen en is bij kennis.

1. Trek natte kleding uit
2. Bescherm tegen wind en regen door bv naar binnen te gaan
3. Geef warme dranken bv chocomel, thee met suiker of soep
4. Het slachtoffer mag onder de douche, mits je hem laat zitten en niet alleen laat ivm de kans op flauwvallen als de bloedvaatjes zich weer verwijden door de warmte van het water.
5. Als je niet de mogelijkheid hebt om naar binnen te gaan
   1. Verwijder natte kleding
   2. Pak het slachtoffer in
      1. Het liefst de lichaamsdelen apart van elkaar, dus armen, benen en romp apart van elkaar.
      2. Vergeet hierbij het hoofd niet. We verliezen 50% van de warmte via ons hoofd.

Gebruik voor het inpakken fleece-dekens, isolatiedekens, jassen of desnoods vuilniszakken.

2. Bij een slachtoffer dat buiten bewustzijn is

Er is dus nog wel ademhaling maar hij reageert niet op aanspreken.

1. Laat kleding aan, ook al is het nat. Het uitkleden kan voor hartritmestoornissen zorgen!
2. Pak het slachtoffer in zoals hierboven beschreven staat.
3. Geef geen eten / drinken.
4. Een ernstig onderkoeld slachtoffer heeft soms nog een hele zwakke hartslag. Hij ziet er dan wel “dood” uit maar hoeft dat niet te zijn.

3. Bij géén bewustzijn en géén ademhaling start je de Reanimatie.

Reanimeren in het kort

30 x de borstkas indrukken in een tempo van 100 tot 120 keer per minuut en daarna 2 beademingen geven…

Reanimeren in 6 stappen.

Ik wens je een veilige “nazomer-vaart”.

Hartelijke groet,

Tessa Zijlstra